หลายคน โดยเฉพาะผู้ชาย มักกังวลกับคำถามว่า “ริดสีดวงทวารมีผลต่อสมรรถภาพทางเพศหรือไม่?” เพราะโรคนี้นอกจากทำให้เจ็บแสบแล้ว ยังส่งผลต่อจิตใจและชีวิตคู่ได้ บทความนี้จาก Health Daily จะช่วยให้คุณเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างริดสีดวงทวารกับสุขภาพทางเพศชายมากขึ้น
รู้จักโรคริดสีดวงทวาร
ริดสีดวง หรือที่คนไทยบางท้องถิ่นเรียกว่า ล้อยโดม (ลอยดอม) เกิดจากหลอดเลือดดำบริเวณทวารหนักและไส้ตรงขยายตัว บวม และอักเสบ ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บแสบ คัน รู้สึกไม่สบาย มีเลือดออกเวลาถ่ายหนัก
สาเหตุหลัก ๆ มาจากความดันสูงที่กดทับบริเวณท้องน้อยและทวารหนัก เช่น:
-
ความดันในอุ้งเชิงกรานสูง: พบมากในหญิงตั้งครรภ์หรือผู้ที่น้ำหนักเกิน
-
ท้องผูกเรื้อรัง: การเบ่งแรง ๆ ทำให้หลอดเลือดบวมอักเสบ
-
ออกแรงหนัก: ยกของหนัก เล่นเวท หรือออกกำลังกายที่ใช้แรงท้องมาก
จากสถิติ คนอเมริกันประมาณ 1 ใน 20 มีอาการริดสีดวง และมากกว่าครึ่งของผู้ที่อายุเกิน 50 ปีจะต้องเผชิญปัญหานี้
ริดสีดวงทวารมีผลต่อสมรรถภาพทางเพศหรือไม่?
งานวิจัยพบความเชื่อมโยงระหว่างริดสีดวงทวารกับ โรคหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (ED) โดยการศึกษาที่ไต้หวันพบว่า ผู้ชายที่มีริดสีดวงมีโอกาสเกิด ED สูงกว่าคนทั่วไปถึงเกือบ 2 เท่า และในกลุ่มชายอายุต่ำกว่า 30 ปี ความเสี่ยงอาจสูงกว่าถึง 4 เท่า
แม้ริดสีดวงจะไม่ทำให้สมรรถภาพทางเพศลดลงโดยตรง แต่ส่งผลกระทบทั้งทางกายและจิตใจ ซึ่งบั่นทอนชีวิตคู่และความสุขในเพศสัมพันธ์ได้
ผลกระทบหลัก ๆ จากริดสีดวงต่อเพศชาย
-
อาการเจ็บปวดแสบ
ริดสีดวงขั้นรุนแรงทำให้ปวดแสบยาวนาน โดยเฉพาะเวลานั่งนาน ๆ เดินมาก หรือทำกิจกรรมที่ใช้กล้ามเนื้อเชิงกราน ความเจ็บปวดนี้กลายเป็นอุปสรรคสำคัญในเพศสัมพันธ์ ทำให้ผู้ชายกังวล ไม่กล้า มีอารมณ์น้อยลง -
ผลต่อสภาพจิตใจ
ความเจ็บเรื้อรังทำให้เหนื่อยง่าย หงุดหงิด เครียด ความมั่นใจในตัวเองลดลง ส่งผลต่อความสัมพันธ์และความใกล้ชิดกับคู่ครอง อีกทั้งความเครียดสะสมยังกระตุ้นการหลั่ง คอร์ติซอล และลด เทสโทสเตอโรน ฮอร์โมนที่สำคัญต่อสมรรถภาพทางเพศ -
การไหลเวียนเลือดติดขัด
ริดสีดวงทำให้หลอดเลือดดำอุดตัน การไหลเวียนเลือดไปยังอวัยวะเพศลดลง จึงส่งผลต่อการแข็งตัวและทำให้เกิดภาวะ ED ได้ง่าย -
ภาวะแทรกซ้อนรุนแรง
-
การอักเสบ ติดเชื้อ รอยแผลรอบทวารหนัก ทำให้กลัวการมีเพศสัมพันธ์
-
กล้ามเนื้อเชิงกรานอ่อนแรง ประสิทธิภาพทางเพศลดลง
-
ความเหนื่อยล้า อ่อนแรงจากความเจ็บ ทำให้ความต้องการทางเพศลดลงอย่างชัดเจน
สรุป: ริดสีดวงทวารแม้ไม่ใช่สาเหตุโดยตรงของการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ แต่มีผลกระทบทางอ้อมทั้งร่างกายและจิตใจ ดังนั้นผู้ชายที่มีปัญหาควรรีบพบแพทย์เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนและรักษาสุขภาพเพศให้แข็งแรง
วิธีลดผลกระทบของริดสีดวงทวารต่อสมรรถภาพทางเพศชาย
ด้านล่างนี้คือวิธีที่ช่วยลดผลเสียจากริดสีดวงทวารต่อสุขภาพทางเพศของผู้ชาย:
1. การรักษาริดสีดวงทวาร
เมื่อเข้าใจแล้วว่าริดสีดวงมีผลต่อสมรรถภาพเพศหรือไม่ ผู้ชายควรรีบไปพบแพทย์และเริ่มรักษาแต่เนิ่น ๆ การรักษาจะขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงและชนิดของริดสีดวง ทั้งการรักษาแบบใช้ยา (อนุรักษ์) และการรักษาแบบผ่าตัด จุดประสงค์คือเพื่อลดอาการ ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และเพิ่มคุณภาพชีวิต
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและการใช้ชีวิตเป็นก้าวแรกที่สำคัญมาก ควรกินอาหารที่มีใยอาหารสูง เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี เพื่อช่วยให้การขับถ่ายนิ่มขึ้น ลดอาการท้องผูก และลดแรงกดดันที่ทวารหนัก การได้รับใยอาหารเพียงพอช่วยลดเลือดออกและบรรเทาอาการของริดสีดวงภายในได้ถึง 50% นอกจากนี้ การดื่มน้ำวันละประมาณ 2 ลิตรยังช่วยให้การขับถ่ายคล่องขึ้น ลดการเบ่งแรงเวลาถ่าย
2. การรักษาแบบใช้ยา (อนุรักษ์)
ถ้าปรับวิถีชีวิตแล้วยังไม่ดีขึ้น ผู้ชายอาจต้องใช้ยาเพื่อควบคุมโรค ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) เป็นตัวเลือกยอดนิยม ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของหลอดเลือด ลดการอักเสบ บวม คัน และเจ็บ แคลเซียม โดเบซิเลท (Calcium dobesilate) ก็มีประสิทธิภาพลดบวม ลดการอักเสบ โดยเฉพาะเมื่อทานร่วมกับอาหารที่มีใยอาหารสูง
นอกจากนี้ยังมีครีมทาและยาเหน็บทวารที่ช่วยบรรเทาอาการแสบ คัน เจ็บได้ แต่ไม่สามารถรักษาให้หายขาด ยาทาที่มีสเตียรอยด์อ่อน ๆ หรือยาชาช่วยลดอาการอักเสบและเจ็บปวดได้ดี
สำหรับริดสีดวงภายในระดับ 1 – 3 สามารถใช้วิธีที่ไม่ต้องผ่าตัด เช่น:
-
การฉีดสารทำให้เนื้อเยื่อฝ่อ (Sclerotherapy) เพื่อลดอาการ
-
การรัดยาง (Rubber band ligation) ทำให้ก้อนริดสีดวงหลุดออกเอง
-
การจี้ด้วยความร้อน (Infrared coagulation) ใช้ความร้อนทำให้ก้อนริดสีดวงหดตัวและเล็กลง
3. การรักษาแบบผ่าตัด
ถ้าเป็นริดสีดวงขั้นรุนแรงและการใช้ยายังไม่ได้ผล แพทย์จะพิจารณาผ่าตัดตัดก้อนริดสีดวง เหมาะกับริดสีดวงภายในระดับ 3 – 4 หรือริดสีดวงภายนอกที่มีลิ่มเลือด การผ่าตัดช่วยกำจัดก้อนริดสีดวงออกไปอย่างเด็ดขาด แต่หลังผ่าตัดผู้ป่วยต้องพักฟื้นเพื่อให้ร่างกายกลับมาแข็งแรง
